تک ماده چیست

تک ماده چیست؟

هدف اصلی از برگزاری امتحان های نهایی در هر مقطع تحصیلی، این است که دانش آموزان بتوانند نمره قبولی را کسب کرده و به مقطع بعدی بروند. اما گاهی به دلایل مختلف، دانش آموزان موفق به کسب نمرات کافی برای پاس کردن دروس و رفتن به مقطع بعدی را ندارند. در برخی موارد می توان برای حل این مشکل، از قانون تک ماده استفاده کرد. اما شاید اکنون این سوال پیش بیاید که تک ماده چیست؟ شرایط تک ماده چیست و در چه مواقعی بهتر است از این قانون استفاده کرد؟

تک ماده یکی از قوانین مربوط به امتحانات نهایی دانش آموزان است که با استفاده از آن، دانش آموزان می توانند نمرات زیر 10 و بالای 7 خود را با استفاده از قانون تک ماده به نمره قبولی تبدیل کنند. این قانون تنها برای برخی از دانش آموزان که شرایط استفاده از تک ماده را داشته باشند پایه ریزی شده است. با استفاده از این قانون، دانش آموز دیگر نیازی به امتحان دادن نداشته و می تواند مستقیم به مقطع تحصیلی بعدی برود.

اکنون که می دانیم تک ماده یعنی چه، باید متذکر شد که با وجود این که استفاده از قانون تک ماده به دانش آموزان کمک می کند تا مقطع تحصیلی قبلی را پشت سر گذاشته و وارد دوره تحصیلی جدید بشوند، اما توصیه می شود که به جای استفاده از تک ماده، در شهریور دوباره در امتحانات شرکت کرد. چرا که وجود تک ماده در کارنامه تحصیلی، در کنکور و اپلای کردن در دانشگاه های خارجی تاثیر منفی بسیاری خواهد داشت.

چند بار می توان از تک ماده استفاده کرد؟ سوالی که برای بیشتر دانش آموزان پیش می آید این است که شرایط تک ماده چیست و چند بار می توان از تک ماده استفاده کرد؟ تعداد دفعاتی که دانش آموزان می توانند از قانون تک ماده استفاده کنند متفاوت است. این تعداد به مقطع تحصیلی دانش آموز بستگی دارد. دانش آموزان پایه های دوره اول متوسطه که شامل پایه های هفتم، هشتم و نهم می شوند تنها دو بار می توانند از تک ماده استفاده کنند. اما دانش آموزان پایه دهم تا دوازدهم می توانند 4 بار از تک ماده استفاده کنند. در ادامه در این باره بیشتر توضیح داده شده است.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

شرایط تک ماده دوازدهم

تک ماده در امتحان نهایی برای پایه دوازدهم یک فرصت برای فارغ التحصیلی است. دانش آموزانی که موفق به کسب نمره قابل قبول در امتحان نهایی خود نشده اند، می توانند از قانون تک ماده در امتحان نهایی برای پایه دوازدهم استفاده کنند. استفاده از تک ماده در پایه دوازدهم شرایط خاص خود را دارد و دانش آموزانی که می خواهند با استفاده از این قانون فارغ التحصیل شوند، باید شرایط تک ماده دوازدهم را داشته باشند.

تنها دانش آموزانی در پایه دوازدهم فارغ التحصیل شناخته می شوند که نمره درس های آن ها به حد نصاب رسیده و معدل آن ها پایین 10 نباشد. برای قبولی در پایه دوازدهم، ملاک قبولی نمره سالیانه است و اهمیت زیادی به نمره داخل برگه داده نمی شود. به همین دلیل اگر دانش آموزی موفق به کسب نمره بالای 7 شود و نمرات سالیانه او بالای 10 باشد، می تواند قبول شود. اما اگر دانش آموز به هر دلیلی موفق به کسب نمره ای بیشتر از 7 نشده باشد، اما نمرات سالیانه او بالای 10 باشد، می تواند از تک ماده در امتحان نهایی استفاده کند.

 

حالات مختلف نمرات در دروس نهایی متوسطه نظری
نمره برگه	نمره سالانه	وضعیت در این ماده درسی
10 یا بالای 10	10 یا بالای 10	قبول
7 یا بالای 7	10 یا بالای 10	قبول
کمتر از 7	10 یا بالای 10	قبول نیست ولی می تواند به عنوان تبصره نگه دارد
کمتر از 7	7 یا بالای 7	قبول نیست می تواند به عنوان تبصره نگه دارد
هر نمره ای	کمتر از 7	مردود و نمی تواند به عنوان تبصره نگه دارد

 

در صورتی که دانش آموز پایه دوازدهم، نمره برگه امتحانی خود را بالای 10 گرفته باشد، اما نمرات سالیانه وی کمتر از 7 باشد، باز هم می تواند با استفاده از تک ماده در امتحانات قبول شود. در صورتی که هر دو نمره، یعنی هم نمره سالیانه و هم نمره پایان سال و برگه دانش آموز زیر 7 باشد، امکان استفاده از قانون تک ماده برای او وجود ندارد. در این صورت دانش آموز مردود شده و فارغ التحصیل محسوب نمی شود و این دانش آموزان باید دوباره امتحان بدهند. در نتیجه در جواب سوال شرایط تک ماده چیست برای پایه دوازدهم باید گفت که ملاک اصلی نمرات سالیانه دانش آموزان است.

تک ماده یازدهم

استفاده از تک ماده در امتحان پایان ترم یازدهم، بهتر از دوازدهم است. چرا که نمرات پایه های پایانی، در قبولی در دانشگاه تاثیرگذار خواهد بود. دانش آموزان پایه یازدهم که موفق به کسب نمره قبولی در امتحانات نهایی یا نمرات سالیانه خود نشده اند، می توانند از قانون تک ماده استفاده کنند. شرایط تک ماده یازدهم، در ادامه این بخش ارائه شده است. افرادی که این شرایط را داشته باشند، می توانند از قانون تک ماده استفاده کرده و به پایه تحصیلی بعدی بروند.

دانش آموزان پایه یازدهم، علاوه بر امتحان نهایی و نمره برگه خود، یک نمره سالیانه هم دارند. ملاک اصلی قبولی برای پایه یازدهم و رفتن به پایه دوازدهم، کسب نمره قبولی در نمرات سالیانه است. به همین دلیل نمره برگه امتحانی برای دانش آموزان پایه یازدهم خیلی اهمیتی ندارد و تنها معدل آن ها را تحت تاثیر قرار خواهد داد. دانش آموزانی که در نمرات سالیانه خود موفق به کسب نمره بالای 10 شده باشند، علی رغم نمره برگه امتحان نهایی، می توانند به مقطع بعدی بروند.

دانش آموزانی که نمرات سالیانه آن ها بین 7 تا 10 باشد، شرایط استفاده از قانون تک ماده را خواهند داشت. قانون تک ماده یازدهم، به دانش آموزان اجازه می دهد تا با هر نمره ای که در امتحان موفق به کسب آن شده اند، به مقطع بعدی بروند. تنها شرط این قانون، این است که دانش آموز نمره سالیانه بین 7 تا 10 گرفته باشد. در صورتی که نمرات سالیانه دانش آموزان پایین 7 باشد، صرف نظر از نمره برگه امتحان نهایی خود، مردود اعلام می شوند.

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

تک ماده دهم

دانش آموزان پایه دهم نیز مانند پایه یازدهم، می توانند برای نمرات سالیانه خود، از قانون تک ماده استفاده کنند. تک ماده به دانش آموزان پایه دهم که شرایط استفاده از آن را داشته باشند، اجازه می دهد تا بدون این که دوباره امتحان بدهند، به پایه یازدهم بروند. از آن جایی که کارنامه و ریز نمرات پایه دهم در کنکور و بورسیه تحصیلی تاثیر چندانی ندارد، استفاده از تک ماده دهم هم یکی از راه های توصیه شده برای گذر دانش آموز از مقطع دهم به یازدهم است.

ملاک قبولی در امتحانات نهایی پایه دهم نیز مانند پایه یازدهم، کسب حداقل نمره سالیانه توسط دانش آموز است. دانش آموزانی که موفق به کسب نمرات سالیانه بالای 10 شده باشند، بدون در نظر گرفتن نمره برگه، فارغ التحصیل محسوب می شوند. این به آن معنی است که نمرات کسب شده در برگه های امتحان نهایی دانش آموزان، تاثیر چندانی در قبولی آن ها ندارد. اما باید گفت که این نمرات و معدل کل دانش آموز، در میزان شانس او برای ثبت نام در مدارس برتر بسیار مهم است.

دانش آموزانی که در طول سال موفق به کسب حداقل نمره سالیانه، یعنی نمره 10 یا بیشتر نشده اند، می توانند از قانون تک ماده استفاده کنند. صرف نظر از نمره ای که دانش آموز در امتحانات نهایی کسب کرده است، نمره سالیانه زیر 10 به این معنی است که دانش آموز برای مقطع بعدی قبول نشده است. در صورتی که نمره سالیانه بین 7 تا 10 باشد، می توان از قانون تک ماده استفاده کرد. اما اگر نمرات سالیانه دانش آموز زیر 7 باشد، دیگر امکان استفاده از تک ماده وجود نداشته و دانش آموز مردود اعلام می شود.

شرایط تک ماده متوسطه اول

دانش آموزان دوره اول دبیرستان یا متوسطه اول هم می توانند از قانون تک ماده در امتحان نهایی خود استفاده کنند. اما استفاده از قانون تک ماده در امتحان نهایی برای دوره متوسطه اول کمی با دوره دوم تفاوت دارد. یکی از شرایط تک ماده متوسطه اول این است که دانش آموز به غیر از دو درس، در تمامی درس های دیگر خود نمره قبولی، یعنی نمره بالای 10 را کسب کرده باشد. این یعنی استفاده از تک ماده در دوره اول دبیرستان، تنها برای دو درس امکان پذیر است. در ادامه شرایط تک ماده متوسطه اول برای پایه های مختلف توضیح داده شده است.

دانش آموزان پایه هفتم که در امتحانات نهایی خود موفق به کسب نمره قبولی در حداکثر دو درس را نشده باشند، می توانند از قانون تک ماده برای پاس کردن دروس خود استفاده کنند. اما برای این کار، باید معدل کل دانش آموز حداقل 10 بوده و هیچ کدام از دروس بدون ضریب خود را زیر 10 نشده باشد. نمرات سالیانه هم یکی از شروط استفاده از تک ماده برای پایه هفتم است. چنانچه دانش آموز نمره سالیانه کمتر از 30 گرفته باشد، مجاز به استفاده از قانون تک ماده نخواهد بود. دانش آموزی که بتواند نمره سالیانه بالای 30 و معدل کل بالای 12 کسب کرده باشد، می تواند برای 2 درس از تک ماده استفاده کند.

شرایط تک ماده برای پایه هشتم، بسیار شبیه شرایط پایه هفتم است. دانش آموزانی که موفق به کسب نمره قبولی در دو درس نشده باشند، می توانند از قانون تک ماده استفاده کنند. تمامی دانش آموزان تنها در صورتی که بتوانند نمره سالیانه بالای 30 و معدل کل بالای 10 کسب کرده باشند، می توانند از قانون تک ماده استفاده کنند. در صورتی که معدل دانش آموز بین 7 تا 10 باشد، تجدید شده و باید دوباره امتحان بدهد. اما دانش آموزانی که معدل کل آن ها زیر 7 شده باشد، مردود اعلام می شوند. امکان استفاده از تک ماده یا امتحان مجدد برای این دانش آموزان وجود ندارد.

تمامی شرایط تک ماده برای پایه نهم، مانند سایر پایه های دوره اول متوسطه است. دانش آموزانی که بتوانند نمره سالیانه بالای 30 و معدل کل بالای 10 کسب کنند، می توانند برای 1 الی 2 درس خود از تک ماده استفاده کنند. در صورتی که معدل دانش آموز بین 7 تا 10 باشد، باید دوباره در امتحانات شرکت کرده و معدل کل زیر 7 به معنی مردود شدن در امتحانات است. توصیه می شود که دانش آموزان در پایه نهم از تک ماده استفاده نکرده و سعی کنند تا با امتحان مجدد، نمره بهتری کسب کنند. چرا که نمرات این پایه در قبولی مدارس بسیار اهمیت دارد.

چند درس را می توان تک ماده کرد

اکنون که با تک ماده و شرایط و قوانین آن آشنا شدیم، سوال پیش می آید که چند درس را می توان تک ماده کرد؟ در جواب به این سوال باید گفت که تعداد دروسی که دانش آموزان می توانند برای قبولی در آن ها از قانون تک ماده استفاده کنند، به پایه تحصیلی آن ها بستگی دارد. تعداد دروسی که می توان برای آن ها از تک ماده استفاده کرد، هر سال تحصیلی تغییر کرده و به معدل کل دانش آموز نیز بستگی خواهد داشت.

دانش آموزان دوره اول متوسطه یعنی پایه های هفتم، هشتم و نهم تنها می توانند تا سقف دو بار از قانون تک ماده استفاده کنند. اما این تنها در صورتی است که معدل کل آن ها بالای 10 شده باشد و موفق به کسب حداقل نمره سالیانه 30 در آن دروس شده باشند. دانش آموزان دوره اول دبیرستان که معدل کل آن ها 10 تا 12 شده باشد، می توانند برای یک درس خود از قانون تک ماده استفاده کنند. اما دانش آموزانی که معدل کل بالای 12 کسب کرده باشند، می توانند در دو درس خود از قانون تک ماده استفاده کنند.

دانش آموزان پایه نهم، می توانند تا 4 درس خود را با تک ماده پاس کنند، اما از این 4 درس، تنها 2 درس از دروس نهایی بوده و 2 درس دیگر جزو دروس غیر نهایی هستند. دانش آموزان پایه دوازدهم هم می توانند تا 4 درس خود را با تک ماده پاس کنند. اما باز هم لازم به ذکر است که پاس کردن دروس با تک ماده در پایه دوازدهم تنها برای دروس نظری بوده و تنها 2 درس از این 4 درس جزو دروس نهایی هستند.

چگونه تک ماده بزنیم

پس از آشنایی با تک ماده و فهمیدن این که شرایط تک ماده چیست، این سوال پیش می آید که چگونه تک ماده بزنیم؟ در جواب این سوال باید گفت که تک ماده توسط مدرسه و به طور خودکار انجام می شود. یعنی تمامی شاگردانی که واجد شرایط تک ماده زدن باشند، می توانند امتحانات نهایی خود را با استفاده از این قانون پاس کرده و به مقطع بعدی بروند. پس از اعلام گزارش کار دانش آموز و چاپ کارنامه، مدرسه با توجه به وضعیت کارنامه و نمرات سالیانه، قانون تک ماده را با نظر والدین و خود دانش آموز اجرا خواهد کرد.

در صورتی که خانواده ها نخواهند تا فرزند آن ها از قانون تک ماده استفاده کند، می توانند درخواست بدهند تا دانش آموز در امتحانات شهریور شرکت کند. این موضوع می تواند دلایل مختلفی داشته باشد، معمولا دانش آموزانی که به خاطر بیماری یا دلایل دیگر نتوانسته اند در جلسه امتحان شرکت کنند، اما نمرات خوبی داشته اند، می توانند با قانون تک ماده به مقطع بعدی بروند. اما این کار معدل آن ها را خراب کرده و در سال های بعد و برای ورود به دانشگاه مشکل ساز خواهد شد.

والدینی که می خواهند تا از افت معدل فرزندان خود جلوگیری کنند، باید به مدیریت مدرسه مراجعه کرده و به صورت کتبی درخواست بدهند که نمی خواهند از قانون تک ماده استفاده کنند. در این صورت دانش آموز به عنوان تجدیدی در آن درس شناخته شده و باید دوباره در امتحانات شهریور ماه شرکت کند. این موضوع به ویژه برای دانش آموزان پایه های نهم و دوازدهم که پایه های نهایی هستند، اهمیت بسیار زیادی دارد. چرا که معدل آن ها در قبولی دانشگاه یا گرفتن بورسیه تحصیلی اهمیت دارد.

فرق تک ماده و تبصره چیست

یکی از سوالات اصلی دانش آموزان و خانواده های آن ها، این است که فرق تک ماده و تبصره چیست؟ بسیاری از افراد ممکن است این دو قانون را با هم اشتباه بگیرند. اما باید گفت که تک ماده و تبصره دو قانون کاملا جدا از هم بوده و با وجود این که تاثیر آن ها در قبولی دانش آموزان و رفتن به مقطع تحصیلی بعدی تا حدودی مشابه است، اما برخی از شرایط و نکات مربوط به آن ها با یکدیگر تفاوت دارد. در ادامه این بخش، به تفاوت بین تک ماده و تبصره پرداخته شده است.

قانون تک ماده به این صورت است که تمامی دانش آموزان در تمامی پایه های تحصیلی در امتحانات نهایی و غیر نهایی خود می توانند از آن استفاده کنند تا به مقطع تحصیلی بعدی خود بروند. در واقع تمامی دانش آموزانی که به هر دلیلی نتوانسته اند نمره قبولی بگیرند، می توانند از قانون تک ماده در امتحان نهایی استفاده کنند. تنها کافی است که این دانش آموزان شرایط لازم برای استفاده از تک ماده را داشته باشند.

در مورد تبصره، باید گفت که این قانون تنها برای پایه دوازدهم است. به بیان بهتر باید گفت که دانش آموزان پایه دوازدهم برای استفاده از تک ماده، باید از تبصره هم استفاده کنند. قانون تبصره برای پایه دوازدهم می گوید که تمامی دانش آموزان پایه دوازدهم که نمره زیر 7 گرفته اما معدل آن ها بالای 10 است، می توانند از قانون تبصره استفاده کنند. اما این به شرطی است که نمرات سالیانه آن ها هم به حد نصاب رسیده باشد. در غیر این صورت نمی توانند از این قانون استفاده کنند.

تاثیر تک ماده در معدل

همان طور که پیش تر اشاره شد، به دانش آموزان پایه های نهایی مانند پایه نهم و دوازدهم پیشنهاد می شود که از تک ماده در امتحانات نهایی استفاده نکرده و دوباره امتحان بدهند. دلیل این موضوع تنها تاثیر تک ماده در معدل دانش آموز است. معدل دانش آموزان پایه نهم در قبولی آن ها در مدارس برتر نقش بسیار مهمی داشته و معدل پایه دوازدهم تاثیر مستقیم در رتبه کنکور آن ها خواهد داشت. به همین دلیل دانش آموزان این پایه ها باید بدانند که معدل برای آن ها بسیار مهم است.

تک ماده و استفاده از آن در امتحانات نهایی به دانش آموزان کمک می کند تا آن درس را پاس کرده و به پایه تحصیلی بعدی بروند. اما بدیهی است که همان نمرات زیر 10 در معدل ثبت خواهند شد. بسیاری از مدرسه های معتبر برای قبولی دانش آموزان جدید، علاوه بر آزمون ورودی، شرط معدل سال قبل هم دارند. در صورتی که دانش آموزی تنها یک امتحان را به هر دلیلی خراب کرده باشد، معدل او به شدت افت می کند و نمی تواند قبولی مدرسه یا دانشگاه مورد نظر خود را بگیرد.

در همین راستا به افرادی که موفق به کسب نمرات خوب در سایر دروس خود شده اند و تنها یک درس آن ها نمره قابل قبولی نداشته است، پیشنهاد می شود تا درخواست بدهند و دوباره در امتحانات شرکت کنند. در صورتی که تمامی نمرات دانش آموز پایین باشد و بدانند که در شهریور هم نمی تواند نمره بهتری کسب کند، استفاده از تک ماده و تبصره برای سپری کردن مقطع مورد نظر بهترین گزینه است.

کارشناسان سامانه مشاوره دانیار آماده اند تا اطلاعات لازم در خصوص اینکه تک ماده چیست را در اختیار داوطلبان گذاشته و آن ها را از طریق سیستم مشاوره تحصیلی تلفنی دانیار راهنمایی نمایند. همچنین از طریق عضویت در کانال تلگرامی و یا اینستاگرامی دانیار می توانید آخرین اخبار مرتبط با این حوزه را دریافت نمایید.