برای مشاوره شرایط تطبیق واحد دروس
برای مشاوره شرایط تطبیق واحد دروس
یکی از مسائل مورد بحث در حوزه آموزش عالی، موضوع تطبیق واحدهای درسی توسط دانشجویان است. با توجه به افزایش تقاضا برای تحصیل در مقاطع بالاتر و نیز تغییراتی که دانشجویان در مسیر تحصیلی خود ممکن است داشته باشند، مسئله تطبیق واحدها اهمیت بیشتری پیدا کرده است. یکی از موضوعات مهم برای دانشجویانی که قصد تغییر رشته و یا ادامه تحصیل در دانشگاه دیگر را دارند، این است که چطور تطبیق واحد دهند؟
این مقاله با هدف بررسی نحوه اجرای عملیات تطبیق واحد در دانشگاه های کشور و همچنین مزایا و معایب این روش برای دانشجویان تدوین شده است. در این راستا، شرایط تطبیق واحد دروس دانشگاه، همچنین نحوه اجرای عملیات تطبیق و معادل سازی در دانشگاه های مختلف نظیر دانشگاه دولتی، آزاد و پیام نور مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
تطبیق واحد چیست؟
تطبیق واحد یا معادل سازی نمره به معنای تطبیق و هماهنگی دروس و واحدهای آموزشی در سیستم آموزشی است. در این فرآیند، دروس یا واحدهای آموزشی مختلف با یکدیگر هماهنگ می شوند تا از تداخل ها و تضادهای محتوایی و زمانی بین آن ها جلوگیری شود و دانشجویان بتوانند برنامه های تحصیلی خود را به صورت منسجم و متوازن پیش ببرند.
تطبیق واحد عموما توسط دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی انجام می شود. در این فرآیند، واحدهای آموزشی مشابه یا مرتبط از نظر محتوا و هدف، زمان برگزاری و نحوه ارزشیابی با یکدیگر هماهنگ می شوند. تطبیق واحد ممکن است در سطوح مختلف آموزشی، از جمله دوره های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری، انجام شود. این فرآیند به دانشجویان کمک می کند تا برنامه های تحصیلی خود را با توجه به نیازها و علاقه های شخصی، زمان و امکانات موجود تنظیم کنند و به بهره وری و پیشرفت بهتر در تحصیلات خود دست یابند.
سوال مورد بحث این است که تطبیق واحد مناسب چه افرادی است؟ در واقع بهتر این طور این سوال را مطرح کرد که کدام دسته از دانشجویان مجوز تطبیق واحد در دانشگاه را دارند؟ در پاسخ به این سوال، باید گفت که تطبیق واحد برای افراد زیر مناسب است:
افرادی که دوره ای را در دانشگاهی غیر از دانشگاه فعلی خود گذرانده اند و تمایل دارند که واحدهای مشترک را معادل سازی کنند.
کسانی که تحصیلات خود را از یک رشته به رشته دیگر تغییر داده اند.
دانشجویانی که به دلیل تغییراتی مانند تغییر رشته یا مهاجرت به دانشگاه دیگری نیاز به تطبیق واحد دارند.
بنابراین کسانی که سابقه تحصیلی خارج از دانشگاه فعلی خود را دارند، می توانند از تطبیق واحد بهره ببرند. مزایای اصلی تطبیق یا معادل سازی واحدها را می توان به کاهش تعداد واحدهای الزامی برای فارغ التحصیل شدن، صرفه جویی در هزینه و زمان تحصیل، امکان ادامه تحصیل در مقطع بالاتر با توجه به تعداد واحدهای منتقل شده و امکان تغییر رشته تحصیلی بدون از دست دادن واحدها اشاره کرد.
جلوگیری از تکرار دروس مشابه و امکان تحصیل در دانشگاه های مختلف از دیگر مزایای تطبیق واحد یا معادل سازی واحدهای درسی هستند. بنابراین به طور کلی این طور می توان نتیجه گرفت که تطبیق واحد باعث صرفه جویی در هزینه و زمان می شود.
شرایط تطبیق واحد دانشگاه های دولتی
یکی از اقداماتی که دانشجویان در دوران تحصیل خود برای ادامه تحصیل در رشته یا دانشگاه دیگر می توانند انجام دهند، تطبیق واحد یا معادلسازی واحد می باشد. همان طور که پیش تر نیز اشاره شد، تطبیق واحد در انواع دانشگاه های دولتی، آزاد و پیام نور قابل انجام است که در هر یک از این دانشگاه ها شرایط ویژه خود را دارند.
بسیاری از دانشجویانی که قصد ادامه تحصیل در دانشگاه های سراسری را دارند، می بایست از شرایط تطبیق واحد دانشگاه های دولتی اطلاعات کسب کنند. در این رابطه این طور می توان گفت که در شرایط عمومی، پذیرفته شدگان موظف هستند که تا پایان دومین نیمسال تحصیلی پس از پذیرش خود در دانشگاه سراسری، ریز نمرات تایید شده خود را به اداره آموزش دانشکده ارائه دهند.
فرآیند معادل سازی در دانشگاه های دولتی به این صورت است که تطبیق واحد توسط اعضای گروه آموزشی ذی ربط در واحد دانشگاهی مورد نظر دانشجو انجام می شود. شرایط تطبیق واحد دروس دانشگاه های دولتی در مقاطع کاردانی و کارشناسی شامل دو شرط اصلی است. از جمله این شرایط می توان به موارد زیر اشاره کرد:
تعداد واحد درسی دروس گذرانده شده باید بیشتر از تعداد واحد دروسی رشته جدید باشد.
محتوای آموزشی دروس سپری شده، می بایست دارای مطابقت حداقل 80 درصدی با محتوای آموزشی دروس رشته جدید باشند.
دانشجو نباید در دروسی که معادل سازی می شوند، کمتر از نمره 12 را کسب کرده باشد.
نمرات دروس معادل سازی شده که در کارنامه دانشجو ثبت می شوند، در محاسبه معدل ترم تاثیری ندارند، اما در محاسبه معدل کل تاثیرگذار خواهند بود.
به ازای تطبیق هر 20 واحد درسی، یک نیمسال تحصیلی از رشته جدید دانشجو کسر می شود.
اگر تعداد واحدهای تطبیق داده شده، کمتر از 12 واحد نباشد نیز یک نیمسال تحصیلی از طول تحصیل دانشجو کسر خواهد شد.
امکان تطبیق واحد و معادل سازی در دوره های کارشناسی ارشد و دکتری نیز وجود دارد. البته گفتنی است که در این مقاطع حداکثر میزان معادل سازی 12 واحد درسی می باشد.
در دوره کارشناسی ارشد، برای تطبیق واحدها، داشتن حداقل نمره 14 در دروس مورد نظر الزامی است.
در دوره دکتری تخصصی نیز برای تطبیق واحد ها، داشتن حداقل نمره 16 در دروس مورد نظر الزامی است.
مدت زمان میان فارغ التحصیلی از رشته پیشین تا زمان پذیرش در رشته جدید و همچنین درخواست تطبیق واحد نباید بیشتر از 6 نیمسال تحصیلی باشد.
در دوره کارشناسی ارشد، به ازای تطبیق هر 8 واحد درسی، یک نیمسال از سال های تحصیلی کسر می شود.
در دوره دکتری تخصصی نیز به ازای تطبیق هر 6 واحد درسی، یک نیمسال از سال های تحصیلی کسر می شود.
گفتنی است که افرادی که پیش تر از یک رشته یا مقطع دیگر، فارغ التحصیل شده اند و تمایل به تحصیل مجدد دارند، می بایست سوابق تحصیلی شان را ارائه کنند. هزینه معادل سازی هر واحد درسی نیز برابر با یک سوم شهریه متغیر دروس می باشد. لازم به ذکر است که معادل سازی دروس باید در ترم اول شروع به تحصیل انجام شود.
شرایط تطبیق واحد دانشگاه آزاد
در دنیای آموزش عالی، دانشگاه های آزاد با ارائه فرصتی منحصر به فرد برای تحصیل در رشته های مختلف، جذابیت بسیاری را برای دانشجویان فراهم می کنند. اما برای دانشجویانی که قصد تغییر رشته تحصیلی را دارند، شرایط تطبیق واحد دروس دانشگاه های آزاد به چالشی بزرگ تبدیل می شود.
یکی از شرایط تطبیق واحد دانشگاه آزاد، تطبیق دروس پیش نیاز است. این به این معنی است که دانشجو باید دروس مربوط به رشته جدید خود را در رشته قبلی گذرانده باشد تا بتواند دروس معادل در رشته جدید را اخذ کند. همچنین، نمره های کسب شده در دروس قبلی نیز می تواند برای تطبیق واحد مورد استفاده قرار بگیرد.
علاوه بر این، ممکن است دانشگاه های آزاد شرایطی مشخص برای تعداد حداکثر واحدهای قابل تطبیق در نظر بگیرند. به عبارت دیگر، دانشجو ممکن است تنها بتواند تعداد محدودی از واحد های درسی را معادل سازی کند و بقیه را باید از سر گذراند. از جمله شرایط تطبیق واحد دروس دانشگاه آزاد می توان موارد زیر را نام برد:
دروس مورد نظر برای معادل سازی می بایست در دانشگاه هایی که توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تایید شده اند، سپری شده باشند.
محتوای آموزشی دروس گذرانده شده در رشته قبلی نیز می بایست حداقل 80 درصد مطابقت با دروس رشته جدید داشته باشد.
دروس مورد نظر با نمره کمتر از 12 امکان معادل سازی ندارند.
دروس جبرانی مقطع کارشناسی ارشد برای مقاطع کاردانی و کارشناسی امکان معادل سازی و تطبیق واحد را خواهند داشت.
دانشجویانی که قبلا از دانشگاه علمی کاربردی فارغ التحصیل شده اند، تنها به شرط قبولی در امتحان جامع دانشگاه، ارائه گواهی مربوطه و همچنین داشتن حداقل نمره 12 در دروس انتخابی، امکان معادل سازی و تطبیق واحد را دارند.
برای هر 20 واحد درسی معادل سازی شده، یک نیمسال از مجموع سنوات مجاز فارغ التحصیلی کسر می شود.
تعداد واحدها برای درس تطبیق داده شده نباید کمتر از تعداد واحدهای درسی مورد نظر رشته جدید باشد. اگر تعداد واحد یک درس کمتر باشد، می توان چند واحد درسی مرتبط را با یک درس تلفیق کرده و معادل سازی نمود. هر چند در هر صورت، میانگین نمرات دروس معادل سازی شده نباید از حد نصاب نمرات تعیین شده کمتر باشد.
گفتنی است که در صورت وجود دروس مشترک بین دو مقطع تحصیلی کاردانی پیوسته و کاردانی ناپیوسته در صورت قبولی در مقطع کارشناسی ناپیوسته دانشگاه آزاد، احتیاجی به گذراندن مجدد آن دروس نیست. در این صورت، نمرات دروس مشترک که در مقطع کاردانی سپری شده اند، در کارنامه کل و ریز نمرات مقطع کارشناسی ناپیوسته ثبت می شود و نیازی به تطبیق واحد ندارد.
شرایط تطبیق واحد دانشگاه پیام نور
به طور معمول دانشجویان برای تطبیق و معادل سازی دروس خود به دنبال اطلاع شرایط تطبیق واحد دروس دانشگاه هستند تا نحوه پذیرش آن ها را بدانند. گفتنی است که تمام شرایط تطبیق واحد دانشگاه پیام نور بر اساس مصوبات شورای آن تنظیم می شود. لذا لازم است تمام دانشجویان این شرایط را رعایت کنند، گفتنی است که شرایط تطبیق واحد دروس دانشگاه پیام نور به شرح زیر می باشند:
امکان معادل سازی دروس برای دانشجویانی که تمایل به تغییر رشته در همان دانشگاه پیام نور را دارند.
محدود بودن فرصت برای تحویل ریز نمرات دروس پاس شده به دانشگاه جدید تا پایان نیمسال دوم تحصیلی
امکان معادل سازی و تطبیق واحد برای تمام دروس مورد تایید وزارت علوم و وزارت بهداشت در دانشگاه پیام نور
شباهت 80 درصدی مطالب دروس گذرانده با دروس جدید از نطر محتوایی و تعدا واحدهای درسی
امکان معادل سازی حداکثر 50 درصد از دروس دانشگاه قبلی در دانشگاه پیام نور
کسب حداقل نمره 10 برای انجام تطبیق واحد در دانشگاه پیام نور
تاثیر نمره دروس معادل سازی شده در میانگین کل نمرات پایانی نه در معدل ترم های جاری دانشجو
قابیلت معادل سازی تمام دروس از دوره های مختلف کوتاه مدت، علمی کاربردی و...
امکان تایید معادل سازی دروس فقط در همان واحد از دانشگاه آزاد که درس در آن گذرانده شده است.
امکان معادل سازی فقط برای دروسی که از نظر تعداد واحد با دروس رشته جدید مطابقت دارند، فراهم است.
عدم امکان تطبیق واحد برای دانشجویان دارای مدرک کاردانی که مدرک پیش دانشگاهی ندارند.
عدم امکان معادل سازی دروس کارشناسی برای مقاطع بالاتر نظیر دوره کارشناسی ناپیوسته و...
همچنین گفتنی است که کلیه دانشجویان مراکز تربیت معلم نیز برای تطبیق واحد دروس عمومی خود می توانند به دانشگاه پیام نور مراجعه کنند. البته این دانشجویان فقط دروس عمومی خود را می توانند معادل سازی کنند و سایر دروس آن ها قابلیت تطبیق واحد نخواهد داشت.
نحوه تطبیق واحد دانشگاه
تطبیق واحد زمانی انجام می شود که دانشجو تمایل به ادامه تحصیل در یک رشته و یا دانشگاه دیگری را داشته باشد. اما سوال این است که نحوه تطبیق واحد دانشگاه به چه صورت می باشد؟ در این رابطه می توان گفت که پروسه معادل سازی دروس دانشگاهی در کلیه دانشگاه های دولتی، آزاد و پیام نور یکسان است و تفاوت فاحشی با هم ندارند.
ابتدا دانشجو زمانی که در یک دانشگاه پذیرش شد و نسبت به ثبت نام اقدام کرد، باید برای تطبیق واحد نیز اقدام نماید. گفتنی است که مهلت این معادل سازی دروس تا پایان نیم سال دوم تحصیلی است. بنابراین در صورتی که دانشجو نتواند تا پایان سال اول تحصیلی مراحل تطبیق واحد را به اتمام برساند، دیگر اجازه این کار را ندارد و تمام واحدهای مشترک را باید مجددا بگذراند.
در این راستا دانشجو باید درخواست تطبیق واحد دروس دانشگاهی خود را به صورت کتبی با مراجعه به آموزش دانشکده مقصد ارائه دهد. در ادامه دانشجو می بایست در انتظار پاسخ دانشگاه مبدا باشد. دانشگاه مقصد نیز درخواست را به دانشگاه مبدا ارسال می کند. در صورتی که درخواست دانشجو مورد تایید باشد، نمرات و تعداد واحدهای مورد نظر برای دانشگاه مقصد ارسال خواهند شد.
در این مرحله دانشجو باید فرم های مربوط به تطبیق واحدهای مشترک را تکمیل کرده و به دانشگاه مبدا تحویل دهد. در ادامه درخواست دانشجو به وسیله آموزش استان و دانشگاه مورد پیگیری های بیشتر قرار خواهد گرفت. در واقع تنها کاری که دانشجو انجام می دهد تکمیل فرم درخواست تطبیق واحد و فرم معادل سازی نمرات است. دانشگاه مقصد نیز می بایست نمرات واحدهای تایید شده را به دانشگاه مبدا ارسال نماید تا دانشجو مجددا این دروس را سپری نکند.
معادل سازی دروس عمومی
معادل سازی دروس عمومی یکی از انواع تطبیق واحد است که بسیاری از دانشجویانی که قصد ادامه تحصیل در رشته های دیگر را دارند، به انجام آن می پردازند. معادل سازی دروس عمومی به دانشجو این امکان را می دهد تا از تجربه و دانشی که در مقطع قبل به دست آورده است، بهره برداری کند و نیاز به تکرار کامل دروس را کاهش دهد.
برای انجام معادل سازی دروس عمومی دانشگاه، دانشجو ابتدا باید به دانشگاه هدف خود مراجعه کرده و درخواست کتبی معادل سازی دروس عمومی را ارائه دهد. در این درخواست، دانشجو باید اطلاعات مربوط به آن دسته از دروس عمومی را که در دانشگاه مبدا گذرانده است، ذکر کند. سپس دانشگاه هدف، با دریافت این درخواست، به دانشگاه مبدا ایمیل ارسال کرده و درخواست می کند که واحدها و محتوای دروس عمومی را با درس های موجود در برنامه درسی خود تطبیق دهد.
در صورتی که واحدها و محتوا بین دروس عمومی دو دانشگاه تطبیق پیدا کنند، دانشگاه هدف معادل های ممکن را به دانشجو اعلام می کند. به عبارتی، دانشجو می تواند بدون نیاز به دروس مشخص شده، نمرات قبلی آن ها را نه در کارنامه ترم اول و دوم، بلکه در کارنامه پایانی خود داشته باشد.
تطبیق واحد برای لیسانس دوم
در مرحله ادامه تحصیل برای کسب مدرک لیسانس دوم، یکی از موارد مهمی که دانشجویان باید با آن سر و کار داشته باشند، تطبیق واحد برای دروس اخذ شده در مقطع لیسانس اول است. این فرآیند، به دانشجویان اجازه می دهد تا با بررسی برنامه درسی لیسانس دوم و دروسی که در لیسانس اول گذرانده اند، معادل دروس را شناسایی کرده و تعداد واحدها و دروسی که باید در مقطع لیسانس دوم بگذرانند، تعیین کنند.
در این فرآیند، دانشجو ابتدا باید برنامه درسی مربوط به لیسانس دوم خود را مورد بررسی قرار دهد. این برنامه درسی شامل دروس اصلی و اختیاری است که برای کسب این مدرک باید گذرانده شوند. سپس، باید دروسی که در مقطع لیسانس اول گذرانده است را بررسی کند و با دروس موجود در برنامه درسی لیسانس دوم مقایسه نماید.
تطبیق واحد برای لیسانس دوم با توجه به دانشگاه و رشته تحصیلی متفاوت است و بسته به سیاست ها و ضوابط هر دانشگاه ممکن است تغییر کند. اما در اکثر دانشگاه ها، تطبیق واحد برای لیسانس دوم شامل مراحل بررسی برنامه درسی، مشخص کردن دروس مشترک، ارائه درخواست معادل سازی به دانشگاه مقصد و تعیین تعداد واحدهاست.
مهم است که دانشجویان عزیر توجه داشته باشند که پروسه تطبیق واحد برای لیسانس دوم به دانشگاه و رشته تحصیلی آن ها بستگی دارد، اما روند کلی آن مشابه فرآیندی است که پیش تر در این مقاله توضیح داده شده است.
کارشناسان سامانه مشاوره دانیار آماده اند تا اطلاعات لازم در خصوص شرایط تطبیق واحد دروس دانشگاه را در اختیار داوطلبان گذاشته و آن ها را از طریق سیستم مشاوره تحصیلی تلفنی دانیار راهنمایی نمایند. همچنین از طریق عضویت در کانال تلگرامی و یا اینستاگرامی دانیار می توانید آخرین اخبار مرتبط با این حوزه را دریافت نمایید.
پاسخ مشاور: سلام. سلام کلیه قوانین تطبیق واحد برای هر دانشگاه متفاوت است که در متن این مقاله به طور کامل توضیح داده شده است.